امروزه اطلاعات به عنوان يك منبع استراتژيك براي هر سازماني در آمده است. داشتن و يا دستيابي به اطلاعاتِ كامل، مربوط و بههنگام ميتواند به عنوان يك مزيت رقابتي هر بنگاه اقتصادي قرار گيرد. داشتن اطلاعات مفيد براي هر سازماني ضروري است. براي انجام مؤثر فعاليتهاي شركت، فرآيند تصميمگيري و استفاده از فرصتهاي بازار، نياز به وجود سيستم اطلاعات تجاري الزامی است. سيستم اطلاعات تجاري، اطلاعات مورد نياز را در اختيار مديران براي كمك به فرآيند تصميمگيري قرار ميدهد.
تحقيقات بازاريابي (Marketing Research) يكي از بخشهاي مهم در سيستم اطلاعات تجاری با نگاه بازاريابي است. با استفاده از تحقيقات بازاريابي ميتوان با مصرفكنندگان، توليدكنندگان، خريداران، مديران بازاريابي و در كل عموم مردم ارتباط برقرار كرد و از اين طريق به تبادل اطلاعات پرداخت.
تحقيقات بازاريابي یکی از اجزاء اصلی علم بازاریابی است که وظیفه این شاخه از دانش چنین است: تعیین , جمع آوری , تحلیل و ارائه سیستماتیک و عینی اطلاعات به منظور بهبود تصمیم گیریهایی که با شناخت فرصتها و حل مشکلات در بازاریابی مرتبط هستند.
فیلیپ کاتلر یکی از نظریه پردازان اصلی این دانش , آنرا اینگونه تعریف کرده است: تحقیقات بازاریابی عامل ارتباط دهنده بین مصرف کنندگان , مشتریان و جامعه از طریق اطلاعات به بازاریاب( تولید کننده) تعریف می شود.
درواقع تحقیقات بازاریابی در پی شناسایی و گردآوری و تجزیه و تحلیل آن دسته از اطلاعاتی برمی آید که به فرصتهای بهتری در ارائه و عرضه کالا و یا خدمات خاصی می انجامد و یا مشکلات و تهدیدهای پیش روی بازاریابی کالا و یا خدمات خاصی را تبیین کرده و راهکارهای برون رفت از مشکلات را ارائه می دهد.
تحقيقات بازاريابي از بُعد رشتهاي داراي ماهيت چند رشتهاي و از نظر عملياتي و اجرايي، فعاليتي بين رشتهاي محسوب ميشود و خوشبختانه در شرایط فعلی و در سطح جهانی نگاه نادرست به این رشته در قالب نگرشهای خطی ، تک بعدی و تک رشته ای ، وابستگی به سایر حوزه های علمی ، معادل پنداری با سایر حوزه های اطلاع رسانی ، تبلیغات ، روابط عمومی ، پژوهشگری ، مدیریت و همانند آن در حال کمرنگ شدن می باشد.
وجود شركتهاي فعال در حوزه تحقيقات بازاريابي در كشور، فرصتهاي مطلوبي را جهت فعاليت يك انجمن صنفي با هدف يكپارچهسازي منابع و گسترش فرهنگ بهرهگيري از خدمات تحقيقات بازاريابي، همچنين كمك به استانداردسازي تدريجي فعاليتهاي اين رشته از علوم فراهم نموده و بر اساس چنين روندي انجمن تحقيقات بازاريابي در كشور شكل گرفته است.
ضرورت و اهمیت تحقیقات بازاریابی:
1- پيچيدهتر شدن داد و ستدهاي تجاري و رقابت فشردهتر چه در سطح ملي، بينالمللي و جهاني نسبت به دهههاي قبل.
2- داشتن اطلاعات كافي از عوامل تأثيرگذار در بازار، عواملي كه اگر راجع به آنها اطلاعات كافي و به روز نداشته باشيم، به دشواري ميتوانيم در بازار باقي بمانيم.
3- نخستين گام در راه شناخت صحيح بازار هدف تعيين مخاطبان محصول و در نتيجه زيربناي مديريت سازمانهايي كه برنامه كار خود را با توجه به نيازها و خواستههاي مشتريان تنظيم ميكنند.
4- تعيين سياستهاي بازاريابي و استفاده از عوامل قابل كنترل و خارج از كنترل بازار به بهترين وجه.
5- كشف بازارهاي جديد، گسترش موارد استفاده از محصولات يا خدمات فعلي.
6- كاهش ريسك ناشي از تصميمات نادرستي كه ممكن است از عدم اطلاعات كافي در ارتباط با موضوعي گرفته شود.
7- پيشبيني و تخمين تقاضا براي محصول، تعيين ميزان عرضه و فروش آتي محصول و جلوگيري از نوسان توليد. (كمبود عرضه يا تقاضا)
8- كاهش هزينهها به دليل توليد بر طبق نياز و خواسته مشتري، مديريت انبارداري (جلوگيري از كمبود يا مازاد محصول در انبار)، ثبات قيمت، شناسايي دقيق بازار هدف و توليد محصول بر طبق آن .
9- توجه ويژه به بُعد اجتماعي، رواني و عاطفي انسانها در مصرف محصولات (بدون اتكاي صِرف به كالا محور بودن افراد ) با تكيه بر خواستههاي مشتريان.
10- ارتباط بهتر با مخاطبين بازار.
11- استفاده از تحقيقات بازاريابي هم براي كالاهاي مصرفي (توليد محصول جديد، اثربخشي فعاليتهاي تبليغاتي، معرفي محصول و شركت به بازار و ...) و هم كالاهاي سرمايهاي و واسطهاي (توليدكنندگان كالاهاي واسطهاي، ارائهدهندگان خدمات مالي نظير بانكها و بيمه، سازمانهاي دولتي و آموزشي و ...).
12- دستيابي به اطلاعات مختلف مانند كيفيت محصولات، رنگ، بسته بندي، توزيع، ترفيع، خدمات پس از فروش، خصوصيات و مزيتهاي رقابتي كالاها و خدمات رقبا و استفاده از آنها براي تجزيه و تحليل (نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهديدات شركت) و در نهايت كمك به تصميمگيري بهتر مديران.
13-از مهمترین کاربردهای تحقیقات بازاریابی آشنایی با خواسته های مصرفكنندگان تمايلات و ديدگاههاي مخاطبان هدف، واكنش مصرفكنندگان نسبت به يك محصول خاص و نحوه انتخاب يك محصول خاص است كه اين امر به بقاي آن محصول در بازار كمك ميكند.
منبع : IMRA.ir