ایرانی‌ها از چه بسته‌بندی‌هایی استقبال می‌کنند؟

طی پژوهشی که چندی پیش توسط مرکز بسته‌بندی ارس انجام شد از 20 کارشناس ایرانی در حوزه بسته‌بندی خواسته شد که نظرات خود را در مورد روندهای جاری در صنعت بسته‌بندی ایران بیان کرده و اولویتهای بازار را مطرح نمایند.

به نقل از ام‌بی‌ای نیوز، متن زیر خلاصه‌ای است از نتایج بدست آمده و مقایسه برخی روندها با گرایشات جهانی که برای اطلاع علاقه‌مندان در اختیار شما قرار می‌گیرد. از میان شرکت‌کنندگان در این تحقیق 29 درصد در بخش طراحی، 23 درصد در قسمت تحقیق و توسعه، 12 درصد مدیر عامل و 12 درصد در بخش تولید فعالیت داشته‌اند. همچنین 30 درصد از این افراد در شرکت‌های طراحی بسته‌بندی و 30 درصد نیز در بخش ارائه خدمات و مشاوره در حوزه بسته‌بندی فعالیت داشته‌اند.

آگاهی از سلامتی، دغدغه اصلی

به نظر می رسد طی سالهای اخیر بخش بسته بندی نتوانسته در چارچوب فعالیت های خود، نیاز به اعتماد را در مصرف کننده نسبت به برند برطرف سازد. با گسترش زنجیره های تامین در سطح جهانی این موضوع هم اکنون به یکی از دغدغه های اصلی در سطح جهان نیز بدل شده است. می توان اینگونه تعبیر کرد که مصرف کننده (چه ایرانی و چه غیر ایرانی) نیاز دارد مطمئن باشد که محصول از نظر ارزش غذایی، تاریخ تولید و مصرف و اصالت تولید کننده معتبر می باشد و علاوه بر اینکه اطلاعات کافی روی بسته بندی درج شده است، سلامت محصول نیز از کارخانه تا انبار تضمین شده است.

توسعه مواد بسته‌بندی جدید

اگر به سطح جهانی نگاه کنیم می بینیم که توجه به ایجاد راحتی بیشتر در بسته بندی، دومین دغدغه اساسی می باشد. در ایران، اما به واسطه عدم گسترش هدفمند مواد بسته بندی و تمرکز ویژه روی چند ماده خاص مثل برخی از پلاستیک ها و غفلت از مواد چند لایه ای که می توانست براحتی علاوه بر افزایش ماندگاری محصول، به تنوع در بازار نیز بینجامد، باعث شده که اکنون بازار به نوعی، تشنه ی مواد بسته بندی جدید باشد و از همین رو فرصت های خاصی برای سرمایه گذاری در این حوزه وجود دارد. البته مشروط بر اینکه سرمایه گذار واقعا بداند که در چه حوزه و روی کدام سطح از تکنولوژی تمرکز کند تا علاوه بر بازار ایران از مزیت صادرات به کشورهای همسایه نیز استفاده کند.

بازیافت

از بازیافت در دنیا با اصطلاح عملی با "احساس خوب" یاد می شود که مصرف کننده بخاطر خود و محیط زیست انجام می دهد. در سالهای اخیر و با گسترش آگاهی مصرف کننده نسبت به خطرات بسته بندی برای محیط زیست، توجه وی در هنگام انتخاب یک برند افزایش یافته است. این موضوع، بازیافت پذیر بودن بسته بندی را از انتخابی بودن تبدیل به الزامی بودن کرده است. در کشورهای توسعه یافته با وجود سازمان های ناظر و انجمن های زیست محیطی فعال در بحث نظارت و کنترل مدیریت پس از مصرف، بازیافت از لیست دغدغه های اصلی مصرف کننده خارج شده است و جنبه های دیگری از حفظ محیط زیست (تولید و انتشار گازهای گلخانه ای، کاهش وزن بسته بندی، کاهش قطع درختان و استفاده از مواد بسته بندی بازیافت شده) جایگزین آن شده است. اما در ایران هنوز این اتفاق روی نداده است و انتظار می رود مصرف کنندگان سخت گیری های بیشتری در قبال بسته بندی های غیر قابل بازیافت انجام دهند. طبق آمار موجود در ایران روزانه بیش از 28 هزار تن زباله تولید می شود که بیش از 240 تن کاغذ و بیش از 115 تن پلاستیک در آن یافت می شود. به نظر می رسد که تولید کنندگان و وارد کنندگان کالا در ایران بایستی دقت کافی در استفاده از لوگوهای بازیافتی و نحوه دفع بسته بندی پس از مصرف داشته باشند. ضمن آنکه برای حفظ جایگاه در بازار رقابت بایستی تعهدات خود را در برابر محیط زیست و کاهش استفاده از مواد دست اول در تولید بسته بندی عملا نشان دهند.

تمایل به راحتی

این روند هم اکنون در صدر فهرست جهانی می باشد. علت آن عمدتا به افزایش سرعت زندگی در جوامع توسعه یافته و در حال توسعه باز می گردد. شهروندان زمان بیشتری را در رقابت برای به دست آوردن فرصتهای بیشتر خارج از منزل صرف می کنند. همین طور به لطف برنامه های کنترل جمعیتی، تمایل به تشکیل خانواده های کم جمعیت (کمتر از 5 نفر) در همه دنیا محسوس می باشد. از این لحاظ مصرف کننده به بسته هایی نیاز دارد که محصول داخلش علاوه بر حفظ کیفیت راحت تر آماده استفاده یا مصرف می شود و دغدغه مصرف کننده را کمتر می کند. در حقیقت این روند پاسخی است به افرادی که تنوع را دوست دارند، شتاب زندگی بالایی دارند اما پول یا زمان کافی برای استفاده مداوم از امکانات بیرون از منزل ندارند. در ایران هنوز امکانات لازم برای پاسخ گویی به این روند مهیا نشده است. بنابراین سرمایه گذاران و شرکتهای تولید بایستی با خلاقیت و استفاده از تجارب کشورهای پیشرو یا همکاری با طراحان بسته بندی زمینه حضور خود در این بازار را پیش از آنکه رقابت خیلی شدید شود، برای خود فراهم کنند.

نتیجه گیری

همانطور که از این پژوهش انتظار می رفت طی سالهای آینده توجه به کیفیت و سلامت بسته بندی بیش از ظاهر آن مد نظر مصرف کننده قرار خواهد گرفت و این یعنی فرصتهای بسیار برای خلق بازارهای جدید. البته به لحاظ نیاز به مطالعه دقیق تر تمایلات مصرف کننده، تیم تحقیقاتی در نظر دارد این پژوهش را در آینده در میان مصرف کنندگان نیز اجرا کرده و در حوزه های مختلف محصولات مصرفی، تمایلات مصرف کنندگان را بررسی نماید.

موثرترین محرک ها در رشد بسته بندی در ایران در نتایج به دست آمده:

نويسنده: سپهر سرمست

منبع: ام بي اي نيوز