نوع زندگی شهرنشینی و تحولات صورت گرفته در عصرحاضر در زمینههای مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی موجبات ظهور پدیدههایی نوین و تازهای متناسب با این شرایط شدهاند. تبلیغات یکی از رویکردهای زندگی اجتماعی جدید است که البته از دوران باستان وجود داشته و اکنون با تغییر شکل و محتوا در خدمت صاحبان تولید خدمات و با عنوان پروپاگاندا در عرصه سیاسی قرار گرفته است.
اما به کارگیری ابزارهای تبلیغات نیز مانند سایر موارد نیازمند بهرهمندی از دانش و تکنیکهایی است که به عنوان پشتوانه و یا زیربنای آن علم مطرح میباشد، ولی اینکه تا چه حد آنچه امروز به عنوان تبلیغات بهخصوص تبلیغات محیطی شناخته شده از این اصول و تکنیکها استفاده و پیروی میکنند موضوعی است که نقطه اتفاقنظر بسیاری از صاحب نظران و دانش آموختگان صنعت تبلیغات در ایران است.
دکتر محمد خرم با سالها تجربه کار در آژانسهای مختلف یکی از افرادی است که معتقد به فعالیتهای تبلیغاتی با پشتوانه علمی و آکادمیک موثر است. او در حال حاضر عضو هیات مدیره کانون تبلیغاتی ایران نوین است که در همین رابطه با وی گفتگویی انجام دادهایم.
به نظر شما در کارکرد رسانههای محیطی برای تاثیرگذاری بر مخاطبان چه عواملی سهیم است؟
یکی از مهمترین عواملی که در موضوع رسانههای محیطی بخصوص بیلبوردها تاثیرگذار است، خلاق بودن کمپینهایی است که برپا میشود. آیتمهایی نظیر نورپردازی، جانمایی، طرح و گرافیک متمایزی که بتواند مخاطب را در میان انبوه پیامها جذب نماید. به طور کلی رسانههای محیطی در دو دسته حرکتی و ایستگاهی قابل تفکیکاند، در نوع حرکتی که مخاطبان در هنگام حرکت از کنار آنها باید پیام مورد نظر را دریافت نمایند و در نوع ایستگاهی در هنگام توقف در معابر و تقاطعها و یا هر مکانی که مخاطب امکان مکث و دریافت محتوای این رسانهها را داشته باشد که البته باید بر پایه این عوامل مهم نیز محتوا و شکل پیامها طراحی شده و کاملاً متفاوت و متناسب با شرایطی باشد که گیرندگان پیام در آن قرار گرفتهاند.
برای طراحی و اجرای یک کمپین موفق، آژانس ایدهپرداز به موارد مهمی نظیر تحقیق و مطالعه جامعه هدف و تعیین میزان تاثیرگذاری که در ذهن مخاطب میتوان ایجاد کرد بایستی بپردازد. در واقع تحقیقات قبل و پس از اجرای طرحهای تبلیغاتی است که پایه و اصول یک تبلیغ موثر را پیریزی میکند.
در مورد موضوع جانمایی اشاره خوبی داشتید، با توجه به اینکه به گفته جنابعالی در حال حاضر تنها شرکت ایران نوین 240 تا 270 رسانه محیطی در سطح تهران در اختیار دارد، آیا این تعدد رسانه روند تاثیرگذرای را کاهش نمیدهد؟
در این شرایط وقتی رسانه محیطی تاثیرگذار عمل میکند که از محتوای خلاقانه و طراحی گرافیک قدرتمند برخوردار باشد، بررسی اینکه از چه رنگهایی در چه کمپینی و در کدام فضا استفاده شود، محیط پیرامون رسانه محیطی کاملاً از زوایای مختلف نظیر وجود یا عدم وجود درختان و سایر بیلبوردها با طرح و رنگهای متفاوت و محتوا و پیامی که عرضه داشتهاند نیز باید مورد بررسی و دقت نظر آژانسها قرار داشته باشد تا بتواند برای مشتری، کمپینی متفاوت و موثر اجرا نموده و برای مخاطب نیز پیامی جذاب و انگیزشی عرضه کنند، در واقع این قدرت یک آژانس است که بتواند در شرایط تعدد و تمرکز بیلبوردها طرح و گرافیک و محتوای خلاق ارائه دهند و در همین فضا نیز کمپینهای موفق داشته باشند. نمونه این کارهای موفق را آژانس ایران نوین برای بانک ملت، چین چین و ایرانسل انجام داده است. البته به نظر من وقتی فضای سطح معابر اشباع شده میتوان از قابلیت فضاهای دیگر نظیر زیرزمین و ایستگاههای مترو نیز بهرهبرداری کرد که با توجه به امکان توجه و دقت بیشتر مسافران مترو ما در 78 ایستگاه در نقاط مختلف شهری پوششدهی داشتیم البته این را هم باید اضافه کنم که رسانه محیطی تنها راه تبلیغ نیست و برای هر پیامی باید از رسانه مناسب آن استفاده نمود.
به نظر شما عملکرد مناسب سازمانها و دستگاههای مرتبط چگونه میتواند در ساماندهی وضعیت رسانههای محیطی موثر باشد؟
با توجه به اینکه بیلبوردها بخشی از مبلمان شهری محسوب میشوند و حفظ نظم و زیبایی آنها به موضوع زیبایی شناختی سطح شهرها مرتبط است و گاهی مشاهده شده که هزینه ساخت یک سازه به اندازه هزینه یک ساختمان برآورد شده لازم است تا سازمان زیباسازی شهرداری تهران به موضوعات گرافیک و طراحی این سازهها نیز توجه نموده و مانند برخی کشورها که حتی فضای ایستگاههای اتوبوس به عنوان بخشی از مبلمان شهری در زیبایی شهر تاثیر فراوان دارد، به طراحی و زیباسازی محیط نیز به اندازه کسب درآمد توجه نشان داده شود.
ما در این رابطه طرحی برای ساماندهی و استفاده از قابلیت کیوسکهای مطبوعاتی نیز دادیم که متاسفانه اجرایی نشد و تنها در شکل کلیشهای کنونی قابل مشاهده است.
از سویی نیز اگر فقط زیباسازی با تشکیل کارگروههایی با بهکارگیری افراد متخصص در ابعاد هنرهای تجسمی، زیبایی شناختی، گرافیک، علمی و فنی در این رابطه نظارت داشته باشد طبعاً جلوی ورود افراد و گروههای غیرحرفهای به دور از دانش و مهارت لازم و کافی که البته عملکردشان در روند افزایش قیمتها نیز تاثیرگذار است در این حیطه گرفته میشود.
با توجه به اینکه کانون ایران نوین هم رسانه در اختیار دارد و هم کار مشاوره ارائه میدهد، شما کار آژانس و مشاور بودن با رسانهداری در کنار هم را چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظر من رسانهدار بودن و مشاوره در کنار هم برای یک آژانس نه تنها عیبی ندارد بلکه نقطه قوت کاری آن مجموعه نیز محسوب میشود. معمولاً رسانهداران، متخصص و یا دانش آموخته این حرفه نیستند و اکثرأ کسانی که وارد این کار شدهاند اگر دانشی داشته باشند به شکل تجربی بوده ولی آژانسهای ایدهپرداز با قدرت مطالعه و تحقیقات و علمی بر مبنای دانش آکادمیک در حوزه تبلیغات وارد شده و پس از تحقیقات به عمل آمده در طراحی کمپینها رسانه مورد نیاز با آن مورد را پیشنهاد داده و صاحب تبلیغ در پذیرش آن نیز آزاد است.
برخی شرکتهای تبلیغاتی قادر به ارائه سرویس کامل هستند مثلاً ایران نوین از آن جمله است که در این صورت انجام بسیاری از پروژهها و کارها با این گونه شرکتها هم از لحاظ یکپارچگی اجرای طرحها و سرعت اجرا و تاثیرگذاری بر مخاطب و هم از بعد کاهش هزینهها برای مشتری به صرفهتر خواهد بود.
در حالیکه یکی از معایب جدایی کار رسانه و آژانس این است که گاهی یک شرکت، مشاوره و طراح خوبی برای کمپین خاصی داشته است اما به علت اینکه در رسانه خوبی اکران نشده تاثیر مورد نظر را بر جای نمیگذارد. اگر گرافیک و تبلیغات و مارکتینگ را به عنوان حلقهی یک زنجیر به شمار آوریم سازمانهای بزرگ و مجهز با در اختیار داشتن امکانات مناسب در شکل هلدینگ، امکان پوششدهی پروژههای موفق را به خوبی دارا میباشند.
منبع: mbanews.ir